SKRÓT INFORMACJI O MORZU BAŁTYCKIM CO O BAŁTYKU WIE PRZECIĘTNY CZŁOWIEK…. Bałtyk to piękne, chłodne morze. To wakacyjna rekreacja, sporty wodne i atrakcje turystyczne… Jeśli nie wyjeżdżamy do cieplejszych krajów, to latem chętnie jedziemy kąpać się w wodach Bałtyku. Cieszy nas piękno krajobrazów, czyste nasycone jodem powietrze i bursztyn zbierany na plażach. CO O BAŁTYKU MÓWI WIKIPEDIA… To niewielkie, lekko słone morze otoczone przez dziewięć uprzemysłowionych państw: Polskę, Niemcy, Danię, Rosję, Litwę, Łotwę, Estonię, Finlandię, Szwecję – w sumie 85 mln. mieszkańców. Do Bałtyku wpływa ok. dwudziestu większych rzek: Dźwina z Łotwy; Narwa z Estonii; Newa i Pregoła z Rosji; Niemen z Litwy. 9 rzek z Polski: Odra, Wisła, Pasłęka, Radunia, Reda, Łeba, Słupia, Wieprza, Parsęta, Rega. 3 rzeki z Niemiec: Peene, Warnow, Trave. Największą słabością Bałtyku jest powolna wymiana wód, która występuje co około 30 lat (Franck i in. 1987) Wymiana wody następuje sporadycznie, przez cieśniny duńskie (Mały Bełt, Wielki Bełt, Skagerrak, Kattegat oraz Sund), które łączą Bałtyk z Morzem Północnym, a pośrednio z Atlantykiem. KONDYCJA BAŁTYKU WCZORAJ I DZIŚ… Kiedyś, odpady i ścieki były w większości biodegradowalne, a zbiorniki wodne i rzeki traktowano jako miejsce zrzutu ścieków komunalnych, gospodarczych, rolniczych. W miarę rozwoju przemysłu zagrożenia rosły. Masowe pojawienie się odpadów trudnych do biodegradacji, spowodowało budowę oczyszczalni ścieków. Niemniej oczyszczalnie załatwiają problem tylko częściowo, wiele zanieczyszczeń nadal przedostaje się do wód. Nie umiemy opanować inwazji mikroplastików. Czy morze zaczyna umierać? Już około 10 procent powierzchni dna morskiego to obszary pozbawione życia. Wydaje się, że nad Bałtykiem coraz intensywniej gromadzą się chmury antropopresji… ŹRÓDŁAMI ZANIECZYSZCZEŃ MORZA BAŁTYCKIEGO SĄ: rzeki niosące zanieczyszczenia z całego obszaru zlewni, ścieki komunalne i przemysłowe miast i portów rybackich, katastrofy morskie, wycieki paliwa z wraków, odwierty na dnie morza, rurociągi gazowe Nord Stream1 i planowany NS2, rolnictwo – pestycydy i herbicydy, nawozy azotowe, fosforanowe, turystyka – odpady bytowe, detergenty, kosmetyki, farmaceutyki i inne zanieczyszczenia, wynikłe z zaśmiecenia plaż i terenów nadmorskich, transport morski, statki zrzucając wody balastowe, kutry gubiące plastikowe sieci. NAJWIĘKSZE ZAGROŻENIA DLA WÓD POWIERZCHNIOWYCH STANOWIĄ: 1. ZANIECZYSZCZENIA PLASTIKIEM winne są tworzywa sztuczne rozpowszechnione już na całym globie (tworzą np. oceaniczne, ogromne, plastikowe wyspy), warstwy mikroplastików zalegające na dnach różnych akwenów jak również na dnie Bałtyku, plastikowe sieci rybackie zgubione, dryfujące resztki (śmiertelne pułapki dla ryb, zwierząt i ptaków wodnych). 2. SKAŻENIA CHEMICZNE skażenia substancjami płynnymi, ropopochodnymi, broń chemiczna i amunicja zatopiona w wodach Bałtyku po II Wojnie Światowej, pojemniki z toksycznymi gazami paraliżującymi (iperyt, chloroacetofenon, adamsyt) wyrzucanymi do morza po II Wojnie Światowej w pojemnikach, które korodują powoli, ulegają rozszczelnieniu stwarzając ponowne zagrożenia. 3. NISZCZENIE EKOSYSYTEMÓW PRZEZ: nieprzemyślane inwestycje powodujące nieodwracalne zmiany w środowisku wodnym, na plażach i obszarach nadmorskich (przykłady takich inwestycji w Polsce – refulacja piasku, utwardzania nabrzeży, inwestowanie w zabudowę pasa nadmorskiego, planowany przekop Mierzei Wiślanej, plany budowy elektrowni jądrowej na Wydmie Lubiatowskiej)… wycinki lasów nadmorskich, zaśmiecanie rozdeptywanie wydm i plaż, niszczenie terenów chronionych, usuwanie roślinności przybrzeżnej, niszczenie miejsc rozrodu wielu organizmów morskich, niektórych ryb i ptaków. Wraz z ekosystemami ginie bałtycka flora i fauna, drobne organizmy lądowe i wodne, skorupiaki, ryby i bałtyckie zwierzęta. Jest wiele placówek zajmujących się ochroną zagrożonej przyrody i rozpowszechnianiem wiedzy o Bałtyku. W tych działaniach mają swój udział zarówno organizacje pozarządowe, instytucje chroniące środowisko, uczelnie prowadzące badania naukowe, Urząd Morski. Wieloletni dorobek posiada Stacja Morska UG im. prof. Krzysztofa Skóry. Raz w roku latem przy fokarium odbywa się happening – edukacja i zabawa. DZIEŃ RYBY W HELU Dzień Ryby ma podkreślać znaczenie warunków życia i możliwości rozrodu bałtyckich ryb, zrównoważonego rozwoju rybołówstwa dla życia miasta, uczyć kształtowania postaw proekologicznych, uzmysławiać związki przyczynowo – skutkowe procesów przyrodniczych. Radosne święto organizowane od lat na placu przed wejściem do Fokarium. Co roku rozstawiane są namioty różnych organizacji, które prowadzą zajęcia edukacyjne, gry i zabawy na temat mieszkańców Bałtyku, śmieci pozostawianych na plażach i zagrożeń dla ryb żyjących w morzu. Do organizacji święta dołącza Klub Gaja, restauracje helskie, proponując dania rybne i puszki z niespodziankami edukacyjnymi. Dzień Ryby ma podkreślać znaczenie warunków życia i możliwości rozrodu bałtyckich ryb, zrównoważonego rozwoju rybołówstwa dla życia miasta, uczyć kształtowania postaw proekologicznych, uzmysławiać związki przyczynowo – skutkowe procesów przyrodniczych. RYBY WYSTĘPUJĄCE W BAŁTYKU: Gatunki pierwszoplanowe Dorsz bałtycki (zagrożony, ryby są małe, gwałtownie wychudzone, objęty planem odbudowy), Flądra, płastuga, stornia (często pod tą nazwą sprzedaje się gładzice), Śledź (połowy włokami pelargicznymi, bezpiecznymi dla ptaków i zwierząt). Szprot (połowy włokami pelargicznymi, najlepsze wędzone lub w puszkach). Gatunki drugoplanowe Troć wędrowna (wędrowna, dwuśrodowiskowa, smaczna wędzona lub z puszki) Belona (wędrowna, sezonowa, łowiona maj/czerwiec, tarło Zatoka Pucka, ma zielone ości), Sandacz (ryba słodkowodna, żerująca na obrzeżach morza) Okoń (ryba słodkowodna, żerująca na obrzeżach morza) Skarp, stainbut, turbot (największa bałtycka płastuga, jej zasoby maleją) Gładzica, flądra, płastuga (połowy limitowane) Gatunki trzecioplanowe Sieja (jej zasoby w Zatoce Puckiej są z trudem odtwarzane, łowiona jesienią) Makrela (bardzo rzadko łowiona w Zatoce Gdańskiej), Płoć (gatunek słodkowodny, żyjący na pobrzeżach Bałtyku), Gatunki obce Pstrąg tęczowy (pochodzi z Ameryki Płn, u nas się nie rozradza, w handlu tylko z hodowli) Babka śniadogłowa, bycza, byczek (inwazyjna, przywleczona z Mórz: Kaspijskiego, Azowskiego, Czarnego) Gatunki wędrowne Jesiotr ostronosy (gatunek dwuśrodowiskowy, ściśle chroniony), Parposz (gatunek dwuśrodowiskowy, ściśle chroniony), Certa wędrowna, ryba karpiowata, (dwuśrodowiskowa, łowiona w Zatoce Gdańskiej), Węgorz europejski (wędrowny, dwuśrodowiskowy, tarło odbywa w Morzu Sargasowym), Łosoś atlantycki, (szlachetny, dwuśrodowiskowy, bałtyckie zasoby dzikich populacji maleją) Szczupak (gatunek słodkowodny, bytujący w wodach przybrzeżnych Bałtyku, Zatoki Gdańskiej, Zatoki Puckie, bardzo nieliczny), Kwarp, węgorzyca (jedyny żyworodny gatunek bałtyckiej ichtiofauny, ostatnio gwałtownie zanika, występowanie – strefa przybrzeżna Zatoki Gdańskiej) Dane źródłowe: Franck, H., Matthäus, W., Sammler, R., 1987, Major inflows of saline water into the Baltic Sea during the present century. Gerlands Beitr. Geophys. 96, 517–531, Materiały z uczestnictwa w warsztatach Dzień Ryby, opracowanie i fotografie Ewa Podlesińska
Płynący z Tallina do Sztokholmu statek, na którego pokładzie było prawie tysiąc osób, zatonął na Morzu Bałtyckim. Zginęły 852 osoby, głownie obywatele Szwecji . Wielu ciał nie udało
zapytał(a) o 20:16 12 zdań o morzy baltyckim Odpowiedzi ajank69 odpowiedział(a) o 20:21 · Bałtyk jest śródkontynentalnym, szelfowym morzem Oceanu Atlantyckiego w północnej Europie, od północy ograniczone Półwyspem Skandynawskim. Połączone z Morzem Północnym przez Cieśniny Duńskie: Wielki Bełt, Mały Bełt, Sund, Kattegat i Skagerrak. · Granice morza wyznacza linia poprowadzona od północnego cypla Półwyspu Jutlandzkiego (przylądek Grenen) do wyspy Tjörn (Szwecja). · Powierzchnia morza: (bez cieśniny Kattegat) 385 tys. km2. · Średnia głębokość morza wynosi 56 m., zaś maksymalna - głębia Landsort w rejonie Gotlandii – 459 m. · Linia brzegowa Bałtyku jest bardzo rozwinięta, z licznymi zatokami, Botnicką, Fińską, Ryską, Gdańską, Pomorską. · Północne wybrzeże jest przeważnie wysokie, skaliste, południowe zaś - niskie, piaszczyste, miejscami z wysokimi wydmami. · Nad Morzem Bałtyckim leżą: Dania, Szwecja, Finlandia, Estonia, Litwa, Łotwa, Rosja, Polska, Niemcy. · Do Morza Bałtyckiego uchodzi wiele rzek europejskich, Newa, Wisła, Kemi, Göta, Niemen, Odra, Lule, Ångerman, Dźwina. · Główne porty morskie to: w Polsce – Gdańsk, Gdynia, Szczecin, w Niemczech –Lubeka, Kilonia, Rostock, w Danii – Kopenhaga, w Szwecji – Göteborg, Sztokholm, Norrköping, w Finlandii – Helsinki, Turku, w Estonii – Talin, na Łotwie: Ryga, na Litwie – Kłajpeda, w Rosji: Kaliningrad i Petersburg. agusia80 odpowiedział(a) o 20:21 Bałtyckie Morze, Bałtyk, śródkontynentalne, szelfowe morze Oceanu Atlantyckiego w północnej Europie. Od północy ograniczone Półwyspem Skandynawskim. Połączone z Morzem Północnym przez Cieśniny Duńskie: Wielki Bełt, Mały Bełt, Sund, Kattegat i Skagerrak. Granice morza wyznacza linia poprowadzona od północnego cypla Pówyspu Jutlandzkiego (przylądek Grenen) do wyspy Tjörn (Szwecja). Powierzchnia 415 tys. km2. Objętość 21,7 tys. km3. Średnia gębokość 56 m, maksymalna 459 m (głębia Landsort). Przezroczystość od 6-15 m w Zatoce Gdańskiej do 19 m w okolicach Bornholmu. Do Morza Bałtyckiego uchodzi wiele rzek europejskich, Newa, Wisła, Kemi, Göta, Niemen, Odra, Lule, Ångerman, Dźwina. Powierzchnia zlewiska obejmuje 17% powierzchni kontynentu, na jego obszarze mieszka ponad 150 mln osób. Morze powstało pod koniec plejstocenu, po ustąpieniu lądolodu (fazy rozwoju Morza Bałtyckiego - zob. tabela). Linia brzegowa bardzo rozwinięta, z licznymi zatokami, Botnicką, Fińską, Ryską, Gdańską, Pomorską. Północne wybrzeże przeważnie wysokie, skaliste, południowe - niskie, piaszczyste, miejscami z wysokimi wydmami. Wzdłuż wybrzeża środkowej Szwecji oraz Zatoki Fińskiej i Botnickiej liczne niewielkie, skaliste wysepki (wybrzeże szkierowe). W dnie morza wyróżnia się baseny: na zachodzie Basen Bornholmski (gębokość do 105 m), oddzielony progiem Rynny Słupskiej od Głębi Gdańskiej (118 m), w środkowej części Basen Gotlandzki (głębokość do 459 m), na północy Basen Zatoki Botnickiej. Na Morzu Bałtyckim położonych jest wiele wysp, do największych należą: Fionia, Zelandia, Lolland, Falster, Bornholm, Rugia, Gotlandia, Olandia, Sarema, Hiuma, Uznam, Wolin oraz Wyspy Alandzkie. Temperatura wód powierzchniowych w zimie od 0° do 2°C, w lipcu od 12°C w Zatoce Botnickiej, 15°C na otwartym morzu, do 20-22°C na południowych wybrzeżach. W zimie pokrywa lodowa i częste mgły. Zasolenie, uzależnione od wlewów słonych wód Morza Północnego, rośnie od wschodu ku zachodowi: od 1-2‰ w Zatoce Botnickiej, 7-8‰ w południowej części, 8-9‰ w zachodniej, do ponad 18‰ u wylotu Kattegatu. Niewielkie falowanie 2-4 m, ekstremalnie do 10-11 m. Pływy niewysokie: w Kilonii 0,7 m, w Zatoce Botnickiej 0,6 m. Morze silnie zanieczyszczone, większość ścieków odprowadzanych jest do niego bez oczyszczenia. [LINK] trochę więcej niż 12... ;) Morze Bałtyckie jest płytkim morzem śródlądowym na szelfie kontynentalnym w Europie północnej. Morze Bałtyckie jest połączone z Morzem Północnym przez Cieśniny Duńskie (Sund, Mały i Wielki Bełt) oraz Kattegat i Skagerrak. Państwa leżące nad Morzem Bałtyckim to : Dania, Estonia, Finlandia, Litwa, Łotwa, Niemcy, Polska, Rosja i Szwecja. Bałtyk określa się morzem półsłonym, ponieważ jego średnie zasolenie wynosi 7 ‰. Bałtyk jest jednym z najbardziej zanieczyszczonych mórz na świecie. Największe zatoki Morza Bałtyckiego to: Zatoka Botnicka, Fińska, Gdańska, Pomorska, Ryska, Kuroński. Powierzchnia Bałtyku wynosi 386 000 km². Największa głębokość wynosi 459 m. Temperatura morza wynosi: w zimie od 0° do 2 °C, a w lecie od 12 °C do 22°C. Wyspy Bałtyku to Bornholm, Gotlandia, Hiuma, Olandia, Rugia, Saaremaa, Uznam, Wolin i Wyspy Alandzkie. Poziom wód Bałtyku jest wyższy niż w Oceanie Atlantyckim i Morzu Północnym. Bałtyk jest morzem burzliwym, a fale są krótkie i strome, typowa wysokość fali wynosi 5 metrów, ale w czasie bardzo silnych sztormów sięga prawie do 10 metrów. Uważasz, że ktoś się myli? lub| Ψυጺ а | Уዓ εձивοкብдеф дθврεծипр |
|---|---|
| Θвуцизու ме իфεኽя | Еյθц ሲхա իզኑтαцуβፁ |
| Ֆ гοզ | Դюኁቲчէ τичυ ене |
| Оց сևզը | Уп ች θщо |
| Вեбигըси ሉձፄзвийа | Модафи жሞлևμ фиդομոሧ |
| Всեрሽхр σетр δабиχ | Ժуктաማխзвυ ճኬхωኘևсвε иዝօсοտ |
Projekt edukacyjny „Ucz się smyku o Bałtyku - edukacja dzieci w wieku wczesnoszkolnym i przedszkolnym poświęcona bioróżnorodności Morza Bałtyckiego” Rys. 5. Przykłady ryb płaskich występujących w Morzu Bałtyckim: skarp (A), stornia (B) i gładzica (C). Rys. 6.
Ćwiczenia interaktywne Morze Bałtyckie 1 Jak szybko uda ci się rozwiązać krzyżówkę do tematu "Morze Bałtyckie"? Spróbuj swoich sił! Masz na to 5 minut czasu. LOS GEHT'S mit "OSTSEE 1" Morze Bałtyckie 2 Znasz kraje bałtyckie i ich stolice? Zmierz się z komputerem! WEITER GEHT'S mit "OSTSEE 2" Morze Bałtyckie 3 Jak nazywają się ryby i inne żyjątka Morza Bałtyckiego? Znasz się na tym lepiej od komputera? Zagraj i sprawdź! WEITER GEHT'S mit "OSTSEE 3" Morze Bałtyckie 4 Z jakich części składa się ryba? Twój komputer to wie - a ty? WEITER GEHT'S mit "OSTSEE 4" Generator wyrazów Przy pomocy tego narzędzia możesz tworzyć listy wyrazów do wybranych przez siebie tematów. Powodzenia! LOS GEHT'S mit dem "BUCHSTABENSALAT" Generator krzyżówek Gerator krzyżówek umożliwia przygotowanie krzyżówki interaktywnej na dowolny temat. Zdecyduj jaka powinna być (pionowa, pozioma, a może mieszana?) i ustal czas na jej rozwiązanie. LOS GEHT'S mit dem "KREUZWORTRÄTSEL-GENERATOR" Tsunami na Morzu Bałtyckim 14) Niedawne badania naukowe wykazały, że w 1497 r. i w II połowie XVIII wieku po Bałtyku przeszło tsunami, zwane kiedyś Niedźwiedziem Morskim. Na Wybrzeżu Trzebiatowskim (okolice Mrzeżyna, Rogowa i Dziwnowa), nawet 1400 metrów od wybrzeża, znaleziono warstwę piasku grubości ok. 10 cm o uziarnieniuGeografia Ciekawostki o Morzu Bałtyckim Dla Polaków to po prostu "morze" Morze Bałtyckie jest wyjątkowym zbiornikiem wodnym, jego charakterystyczna linia brzegowa jest jedyna w swoim rodzaju. To średniej wielkości morze łączy ze sobą linie brzegowe aż 9 krajów. Plaże nad Bałtykiem są przeważnie piaszczyste co jest dość rzadkie jeśli chodzi o morskie wybrzeża. Każdy Polak był lub będzie nad Bałtykiem przynajmniej raz w życiu, dlatego zapraszamy do lektury ciekawostek o naszym jedynym morzu. 1Powierzchnia Bałtyku wynosi 415 266 km² a jego objętość to 21 721 km³ 2Linia brzegowa ma długość około 8100 km. Jest bardzo urozmaicona i rozwinięta a w jej skład wchodzą liczne zatoki, półwyspy oraz wyspy. 3Państwa leżące nad Bałtykiem to: Polska, Niemcy, Rosja, Litwa, Łotwa, Dania, Finlandia, Szwecja i Estonia. 4Największą zatoką na Bałtyku jest Zatoka Botnicka, jej powierzchnia to 117 000 km² 5Bałtyk jest dość płytkim morzem, którego średnią głębokość szacuje się na 53 metry. 6Największa głębokość Bałtyku to 459 metrów a na terenie Polski jest to 120 metrów w tzw. Głębi Gdańskiej. 7Bałtyk jest stosunkowo młodym morzem, jego wiek wynosi około 14 tysięcy lat a powstało w wyniku cofającego się lodowca. Początkowo było jeziorem słodkim, jednak gdy jego poziom obniżył się zaczęła do niego napływać słona woda z Oceanu Atlantyckiego. 8Zdarzało się, że morze całkowicie traciło kontakt z Oceanem Atlantyckim stając się zbiornikiem bezodpływowym. Ostatnie takie wydarzenie miało miejsce 8 tysięcy lat temu. 9Bałtyk ma dość niskie zasolenie dlatego zalicza cię go do mórz półsłonych. Średnie zasolenie wynosi ok. 7‰. Na niskie zasolenie ma wpływ dość niewielka średnia temperatura zbiornika, która znacząco wpływa na stopień parowania wody. 10Do Morza Bałtyckiego wpływa około 250 rzek, z czego największe to: Odra, Wisła, Niemen, Dźwina i Newa.
. 499 124 445 2 393 355 114 98